Ondermijning moet gezamenlijk grensoverschrijdend worden bestreden

De themadag in Stadskanaal legde de basis voor Nederlands-Duitse samenwerking rond het thema ondermijning.

Meer dan 100 deelnemers van bestuursorganen en van rechtshandhaving kwamen samen in Stadskanaal. Op de Nederlands-Duitse themadag bespraken zij het groeiende probleem van de zogenaamde “ondermijning”. Dit fenomeen, waar Nederland al jaren mee worstelt, beschrijft de infiltratie van legale bedrijven en diensten door criminele structuren. In Duitsland ontbreekt nog steeds een geschikte vertaling voor deze term – net als een gestandaardiseerde aanpak.

Terwijl in Nederland burgemeesters en gemeenten de verantwoordelijkheid op zich nemen, zijn in Duitsland in eerste instantie rechtshandhavingsinstanties verantwoordelijk. “Het doel van de bijeenkomst was daarom om licht te werpen op deze verschillende benaderingen en gezamenlijk oplossingen te ontwikkelen voor een sterkere samenwerking”, zegt Uta Loesing van de Eems Dollard Regio (EDR). De gemeente Stadskanaal en de EDR organiseerden de bijeenkomst samen met steun van het Regionaal Informatie en Expertisecentrum (RIEC) Noord-Nederland.
Onder het motto “samen.sterk.veilig” werden de belangrijkste vragen besproken:

  • Hoe kan effectieve grensoverschrijdende samenwerking worden georganiseerd?
  • Hoe kunnen beide landen samen sterker optreden tegen ondermijning?
  • Welke verbindingen moeten worden gelegd en welke obstakels moeten worden overwonnen?

De resultaten van het evenement zullen de basis vormen voor de oprichting van het nieuwe grensoverschrijdende regionale netwerk “Ondermijning” van de Eems Dollard regio. Dit netwerk moet concrete maatregelen ontwikkelen, om de strijd tegen criminele structuren aan beide zijden van de grens te versterken.


Wat al duidelijk werd tijdens de eerste grensoverschrijdende uitwisseling over het onderwerp “Ondermijning” in Leer vorig jaar, is nu bevestigd in verdere discussies:
Uitdagingen liggen in de verschillende wetgeving en verantwoordelijkheden van beide landen, evenals de vaak beperkte uitwisseling van informatie als gevolg van de regelgeving op het gebied van gegevensbescherming. Het is daarom een belangrijke stap om het bewustzijn over het onderwerp aan de Duitse kant, op het niveau van de lokale autoriteiten, te vergroten en informatieplatforms op te zetten die de uitwisseling van informatie vergemakkelijken.
Uta Loesing van EDR benadrukt: “Er is een duidelijke vraag naar grensoverschrijdende samenwerking met een duidelijke structuur en verantwoordelijkheid. Als Eems Dollard Regio willen we dit ondersteunen.”
Het is denkbaar om te starten met samenwerkingsprojecten die leiden tot structurele samenwerking en verbindingen.

De workshop met het Regionaal Informatie en Expertisecentrum Noord-Nederland (RIEC) maakte duidelijk hoe preventiewerk op het gebied van (met name) ondermijning eruit kan zien. Het RIEC is speciaal opgericht om ondermijning te bestrijden – en ondersteunt de rechtshandhaving op verschillende niveaus.

Een trend in de afgelopen jaren: georganiseerde misdaad en ondermijning vinden steeds vaker plaats op het platteland: “Hier bieden de dunbevolkte gebieden, in tegenstelling tot stedelijke gebieden, goede mogelijkheden om illegale activiteiten te verbergen,” legde Onno Goldbach van het RIEC uit in zijn workshop. 27 procent van de recent ontdekte drugslabs bevond zich binnen tien kilometer van de Duitse grens.
Deelnemers aan de themadag “Ondermijning” konden zelfs zien hoe deze geïmproviseerde drugslabs er vaak uitzien. Buiten het evenement stond een container die een drugslaboratorium simuleerde. Hier werd ook uitgelegd hoe drugs worden geproduceerd en verborgen. Het is opvallend dat de technieken steeds innovatiever en effectiever worden.
Drugshandel is echter maar één aspect van ondermijning. Ondermijning omvat vele gebieden – op dit moment vooral fraude in de vastgoedsector, zoals Karin van Aalzum, analist bij het RIEC, uitlegde. Deze vorm van fraude wordt vaak gebruikt voor het witwassen van geld.