Op zoek naar het verhaal achter de ‘verdwenen Eems’
In het kader van een nieuw Nederlands-Duits project gaat men op zoek naar de ‘verdwenen Eems’, een gedeelte van de rivier dat ooit vanuit Duitsland bij Sellingen uitmondde in de Ruiten Aa. Het Groninger Instituut voor Archeologie (GIA) van de Rijksuniversiteit Groningen en het Niedersächsisches Landesamt für Denkmalpflege (NLD) uit Oldenburg/Hannover startten onlangs met hun onderzoeksproject waarin het verhaal van de verdwenen Eems zal worden vastgelegd. De onderzoekers hopen erachter te komen waarom deze voormalige zijtak van de Eems is opgedroogd.
“We willen weten hoe de vroegere bewoners van het gebied leefden en welke invloed een rivier door een moeras op hun manier van leven had. We willen meer te weten komen over het belang van deze rivier voor de bevolking”, zegt dr. Jana Fries van het Niedersächsisches Landesamt für Denkmalpflege.
De verdwenen zijtak van de Eems werd ontdekt op luchtfoto’s uit de jaren ’80 van de vorige eeuw. In 2017 en 2018 zijn de grondlagen van de voormalige rivier onderzocht. De resultaten hiervan vormen de basis voor het nieuwe project. Middels nieuwe grondboringen, pollenanalyses en andere wetenschappelijke methoden zal de geschiedenis van de zijtak van de Eems in kaart worden gebracht.
De rivier strekte zich toentertijd uit over de laatste landverbinding tussen Westerwolde en het hoger gelegen landschap langs de Eems, voordat deze werd overwoekerd door het veen. “We willen ook achterhalen waarom de bewoners daar kort voor de geboorte van Christus zijn weggetrokken. De verzanding van de rivier en de snelle uitbreiding van de Bourtanger Veen zou daarop van invloed geweest kunnen zijn. Onderzoek moet uitwijzen of dat inderdaad het geval is geweest”, aldus de organisator van het project.
Een deel van de oorspronkelijke moerasachtige vulling van de rivierbedding is tot op heden bewaard gebleven.
“Een van de belangrijkste aandachtspunten is dat de huidige bewoners van de regio, in het bijzonder de boeren, worden betrokken bij het project. Door middel van publieke discussies, lezingen, veldwerk met toeschouwers en via sociale media willen we de doelstellingen en methoden van ons werk aanschouwelijk maken”, aldus dr. Jana Fries. Daardoor zou de bevolking ook meer belangstelling kunnen krijgen voor de geschiedenis van hun regio.
Het project loopt tot eind 2021. Op de websites www.de-verdwenen-eems.nl resp. www.die-verschwundene-Ems.de worden de fases van het onderzoek, een agenda en resultaten gepresenteerd.
Het project wordt mogelijk gemaakt door ondersteuning uit het INTERREG-project „Net(z)werk+“ van de Eems Dollard Regio (EDR). Het wordt mede gefinancierd in het kader van het INTERREG V A-programma Deutschland-Nederland met middelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), cofinanciers zijn de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen alsmede het “Ministerium für Bundes- und Europaangelegenheiten und Regionale Entwicklung” van de deelstaat Niedersachsen.